هنگامی که بحث ایجاد یک برند قوی مطرح می‌شود، یک شعار یا لوگو به تنهایی کافی نخواهند بود. شما باید به این فکر کنید که مشتریان چگونه کسب و کارتان را می‌بینند و چه چیزی باعث متمایز شدن شما از دیگر کسب و کارهایی می‌شود که خدمات یا محصولات مشابهی ارائه می‌دهند. برای انجام این کار باید ابتدا جایگاه یابی برند یا Brand Positioning انجام شده باشد تا موقعیت برند در بازار هدف تببین شده باشد.
به همین دلیل است که داشتن استراتژی در مورد موقعیت‌یابی و جایگاه یابی برند و اطمینان از اینکه برند شما برای مخاطب هدف جذاب است، اهمیت دارد. اما دقیقا چگونه می‌توان یک برند را موقعیت‌یابی کرد؟ از کجا باید شروع کرد؟ اجازه بدهید این موضوع را با هم تشریح کنیم.
جایگاه یابی برند (Brand Positioning) چیست؟
موقعیت‌یابی برند، فرایندی است که در آن برند شما به تصویر کشیده می‌شود و آن را به عنوان پدیده‌ای که ارزش در نظر گرفتن و فکر کردن دارد مطرح می‌کند. مسئله نه آن چیز که شما انجام می‌دهید، بلکه چگونگی انجام دادن آن است. از آن‌جایی که این تعریف ممکن است کمی انتزاعی به نظر برسد، اجازه بدهید که یک مثال بزنیم.
دو برند فرضی عینک آفتابی را در نظر بگیرید. شرکت A و شرکت B. هر دو شرکت عینک‌های محافظ چشم ارائه می‌دهند و لنزهایی با شماره‌های طبی مختلف دارند. با این حال، فریم‌های برند A از فولاد ساخته شده‌اند، در حالی که فریم‌های برند B از تیتانیوم ساخته شده‌اند که بسیار سبک‌تر و انعطاف‌پذیرتر است.
فریم‌های تیتانیومی حتی پس از خم شدن نیز به شکل اولیه خود باز می‌گردند. البته این ویژگی از نظر کاربردی و عمر محصول عینک‌های شرکت B را از دیگر عینک‌های معمول در بازار متمایز می‌کند. به همین دلیل است که برند B تولیدکننده ایمن‌ترین و با دوام‌ترین عینک‌ها در بازار است.
چرا جایگاه یابی برند اهمیت دارد؟
هر کسب‌و‌کاری یک برند دارد، اما آیا این برند به صورت پیش‌فرض به وجود آمده یا طراحی شده است؟ می‌توانید به طور پیشگیرانه بر موقعیت‌یابی خود کار کنید یا اجازه دهید که دیگران جایگاه برندتان را برای شما انتخاب کنید. در این صورت، هیچ کنترلی بر نتیجه این موقعیت‌یابی نخواهید داشت. موقعیت‌یابی برند به چند دلیل مهم است.
۱- جایگاه یابی برند به شما امکان متمایز کردن برند را می‌دهد
برند یک شرکت هویت آن است. به همین دلیل، دانستن آنچه کسب‌و‌کار شما را منحصربه‌فرد می‌کند برای جلب توجه کسانی که به اندازه کافی مشتاق هستند تا اقدامی انجام دهند، بسیار حیاتی است. موقعیت‌یابی برند، سبب وضوح بیشتر پروسه بازاریابی و فروش می‌شود. همچنین به مخاطبان هدفتان نشان می‌دهد که چرا شما بهترین شرکت برای آن‌ها هستید و چه چیزی محصولات یا خدمات شما را نسبت به رقبایتان متمایز می‌کند.
۲- به شما در توجیه استراتژی قیمت‌گذاری کمک می کند
موقعیت‌یابی برند را می‌توان برای توجیه استراتژی قیمت‌گذاری استفاده کرد. به عبارت دیگر، زمانی که قیمت محصولات به دلیل کیفیت و انحصاری بودن آن‌ها بالا است و موقعیت‌یابی برند بر این عوامل تأکید می‌کند، هزینه به طور خودکار در نظر مشتریان معقول می‌شود. این مورد همچنین برای محصولات در سمت ارزان‌تر بازه قیمتی نیز صدق می‌کند.
۳- جایگاه یابی، به برند شما خلاقیت بیشتری می‌بخشد
اگرچه تعداد کمی از برندها محصولات و خدمات بسیار مشابهی را برای همان بازار و مخاطب هدف ارائه می‌دهند، اما آن‌ها براساس موقعیت‌یابی برند خود متفاوت و منحصربه‌فرد هستند. به همین دلیل است که جایگاه‌یابی خوب می‌تواند سرنوشت برند شما را تعیین کند. استراتژی خلاقانه و نوآورانه همراه با اجرای درست و قدرتمند، مشتریان را برای دریافت خدمات و محصولات بیشتر از شما مشتاق خواهد کرد.
چند نکته برای بهترین جایگاه یابی برند در بازار
۱- منحصربه‌فرد باشید
اهمیت منحصربه‌فرد بودن را نمی‌توان کتمان کرد. شما نمی‌توانید صرفا چون دیگران قبلاً با مخاطب خود ارتباط برقرار کرده‌اند از نقشه راه آن‌ها پیروی کنید. اگر مردم چیزی شبیه به محصولات اپل بخواهند، خب محصولان اپل را تهیه می‌کنند. بنابراین اگر برندی دقیقاً مشابه رقبای مطرحش باشد، در مقابل محصولات و خدمات آن‌ها برجسته نخواهد شد.
۲- مرتبط و مطرح باشید
در وهله اول، برند باید برای مشتریان جذاب باشد. اینکه برند چقدر معتبر و منحصربه‌فرد باشد اهمیتی ندارد؛ اگر به نیازهای مشتریان مرتبط و مطرح نباشد، حتی به مرحله مد نظر قرار گرفتن هم نمی‌رسد. مطمئن شوید که ویژگی‌هایی که شما را از رقبا متمایز می‌کند، برای مشتریان مهم و قابل درک باشد. آنچه را که برای مشتریان شما مهم است شناسایی کنید و برند خود را حول آن موضوع موقعیت‌یابی کنید.
۳- تداوم داشته باشید
می‌توانید موقعیت برندتان را تغییر دهید، اما باید یک مسیر کلی را برای برندتان انتخاب کرده باشید. اگر برند خود را مرتب تغییر دهید، مشتریان و مخاطبان درک نمی‌کنند که برند شما چه چیزی را نشان می‌دهد. پس مطمئن شوید هر کاری که انجام می‌دهید در طول زمان به ساخت برند شما کمک خواهد کرد. به این فکر کنید که می‌خواهید برند شما پنج یا حتی ده سال آینده چه خط مشی را دنبال کند و نماینده چه دیدگاه‌ها و ویژگی‌هایی باشد.
۴- معتبر و مورد اعتماد باشید
برخی برندها تمایل دارند که حقیقت را بیش از اندازه بزرگ جلوه دهند، که این موضوع واقعا به ایجاد اعتماد بین آن‌ها و مخاطبانشان کمک چندانی نمی‌کند. مطمئن شوید که هر چیزی که درباره شرکت خود می‌گویید، باور پذیر است و به صورت عاطفی با مشتریان ارتباط برقرار می‌کند، در غیر این صورت به آنچه می‌گویید اعتماد نخواهند کرد. همه چیز باید با آنچه برای مشتری شما مهم است، همخوانی داشته باشد.
